Một nhóm nhà nghiên cứu từ Đại học Stanford và Đại học Washington vừa tạo ra mô hình AI S1 với chi phí chưa đến 50 USD. Dù được huấn luyện bằng phương pháp trích xuất dữ liệu từ mô hình khác, S1 vẫn đạt hiệu suất ấn tượng trong các bài kiểm tra toán học và lập trình. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các công ty công nghệ hàng đầu như OpenAI, Google hay Microsoft.
S1: “Kẻ thách thức” với chi phí siêu thấp
Mô hình AI này có tên S1, được phát triển bằng cách tận dụng phương pháp trích xuất dữ liệu từ một mô hình AI có sẵn, sau đó tinh chỉnh để cải thiện khả năng suy luận và lập trình. Theo bài nghiên cứu được công bố đầu tháng 2, nhóm nghiên cứu đã sử dụng Gemini 2.0 Flash Thinking Experimental của Google để thu thập dữ liệu, từ đó huấn luyện S1 bằng một tập dữ liệu chọn lọc gồm 1.000 câu hỏi.
Điều đáng kinh ngạc là quá trình huấn luyện chỉ diễn ra trong 30 phút, sử dụng 16 GPU Nvidia H100, và tiêu tốn khoảng 20 USD cho tài nguyên tính toán. Với chi phí thấp đến mức khó tin, S1 vẫn đạt được hiệu suất ấn tượng trong các bài kiểm tra toán học và lập trình, thậm chí cạnh tranh với những mô hình AI đắt giá như O1 của OpenAI hay R1 của DeepSeek.
“Sao chép AI” – Mối đe dọa hay cơ hội?
Thành công của S1 đặt ra một câu hỏi lớn: nếu có thể tạo ra một mô hình AI hiệu quả với chi phí chỉ vài chục USD, vậy các công ty lớn sẽ làm gì để bảo vệ lợi thế cạnh tranh của mình?
Trên thực tế, các ông lớn công nghệ không hề thoải mái trước xu hướng này. OpenAI từng cáo buộc DeepSeek thu thập trái phép dữ liệu từ API của mình để phát triển mô hình R1. Trong khi đó, Google cũng có quy định cấm việc giải mã ngược các mô hình AI của họ để tạo ra sản phẩm cạnh tranh. Hiện tại, Google chưa đưa ra phản hồi về việc liệu nhóm nghiên cứu của S1 có vi phạm các điều khoản này hay không.
AI giá rẻ: Bước tiến hay bế tắc?
Mặc dù phương pháp “trích xuất dữ liệu” giúp tiết kiệm đáng kể chi phí huấn luyện AI, nhưng nó vẫn có những hạn chế nhất định. Về bản chất, những mô hình như S1 không tạo ra công nghệ mới, mà chỉ là phiên bản sao chép của các mô hình đã có sẵn.
Trong khi đó, các tập đoàn như Meta, Google và Microsoft vẫn đang rót hàng trăm tỷ USD vào nghiên cứu AI để phát triển thế hệ tiếp theo của các mô hình vượt trội hơn hẳn. Dù S1 có thể là một giải pháp giá rẻ cho cộng đồng nghiên cứu, nhưng để định hình tương lai của AI, các công ty lớn vẫn có lợi thế nhờ vào khả năng đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng tính toán và nguồn dữ liệu khổng lồ.
Tóm lại, thành công của S1 chứng minh rằng AI không nhất thiết phải đi kèm với chi phí đắt đỏ. Tuy nhiên, trong cuộc đua tạo ra những mô hình trí tuệ nhân tạo thực sự đổi mới, đồng tiền vẫn là một yếu tố quyết định.
