Công ty xét nghiệm di truyền nổi tiếng 23andMe đang trên đường “hồi sinh” sau thời kỳ khủng hoảng nghiêm trọng. Và người sẽ dẫn dắt quá trình vực dậy ấy không ai khác chính là Anne Wojcicki, người từng sáng lập và điều hành công ty này.
Theo thông tin từ tờ Wall Street Journal, Anne đã đạt được thỏa thuận mua lại 23andMe thông qua một tổ chức phi lợi nhuận mang tên TTAM Research Institute – cũng chính là viết tắt của “Twenty-Three And Me”. Thương vụ này trị giá 305 triệu USD, vượt qua đề nghị ban đầu từ công ty dược Regeneron (256 triệu USD).
Vì sao 23andMe lại cần được “cứu”?
Vào năm 2023, 23andMe gặp sự cố bảo mật nghiêm trọng khi bị tấn công mạng, làm rò rỉ thông tin nhạy cảm của hàng triệu khách hàng. Vụ việc dẫn đến một loạt vụ kiện và khiến công ty nộp đơn phá sản vào tháng 3/2025. Đáng chú ý, ngay trước đó, Anne Wojcicki đã từ chức CEO để đủ điều kiện tham gia đấu giá với tư cách độc lập.
Ban đầu, tưởng như Regeneron đã giành chiến thắng trong phiên đấu giá, nhưng khi TTAM gửi đề nghị cao hơn, Regeneron rút lui. Kết quả: Anne Wojcicki giành lại công ty do chính mình sáng lập, nhưng lần này dưới danh nghĩa phi lợi nhuận.
Người dùng được bảo vệ như thế nào?
TTAM cam kết sẽ giữ nguyên các chính sách quyền riêng tư hiện tại của 23andMe. Điều đó có nghĩa là người dùng vẫn có thể:
- Xóa dữ liệu cá nhân nếu không muốn tiếp tục lưu trữ
- Từ chối tham gia các nghiên cứu sử dụng thông tin di truyền của họ
Ngoài ra, trong vòng 90 ngày sau khi thương vụ hoàn tất, TTAM sẽ thành lập một hội đồng tư vấn độc lập về quyền riêng tư để giám sát việc bảo vệ dữ liệu người dùng.
Trên trang LinkedIn cá nhân, Anne viết:
“Tôi hạnh phúc khi có thể tiếp tục sứ mệnh ban đầu của 23andMe – giúp mọi người hiểu rõ hơn về cơ thể, sức khỏe và nguồn gốc của chính họ. Chúng tôi tin rằng quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân thuộc về mỗi người.”
Nhưng mọi chuyện chưa kết thúc
Dù đã đạt thỏa thuận, thương vụ này vẫn cần sự chấp thuận từ tòa án phá sản. Bên cạnh đó, 28 tổng chưởng lý bang tại Mỹ, do bà Letitia James (bang New York) đứng đầu, đã phản đối thương vụ vì lo ngại dữ liệu di truyền của hàng triệu người có thể bị bán mà không có sự đồng thuận rõ ràng.
Một giám sát viên độc lập cũng cho rằng các điều khoản bảo mật hiện tại chưa đủ minh bạch, và lo ngại 23andMe khó có thể lấy lại niềm tin từ khách hàng. Bằng chứng là, theo lời CEO tạm quyền Joseph Selsavage trước Quốc hội Mỹ, 15% người dùng đã yêu cầu xóa sạch dữ liệu sau khi công ty phá sản.
Dù còn nhiều thách thức, thương vụ này có thể là cơ hội để 23andMe bắt đầu lại từ đầu – với một định hướng khác: đặt lợi ích cộng đồng và quyền riêng tư người dùng lên trên lợi nhuận.
