Điều gì thực sự xảy ra khi xóa file trên máy tính?
Một thói quen tốt nên tập là thường xuyên dọn dẹp các tập tin cũ hoặc không cần thiết trên máy tính của bạn. Cho dù bạn đang tải xuống ảnh cho công việc hay có một số nhật ký trò chuyện cũ đã lưu mà bạn không cần nữa, nếu nó không phục vụ mục đích trước mắt và sau này bạn sẽ không cần đến, chỉ cần bỏ nó vào thùng rác và sau đó làm sạch thùng rác trước khi tắt máy tính.
Điều này vừa giúp giải phóng không gian hoạt động trên ổ cứng vừa giúp các tệp và thư mục của bạn luôn sạch sẽ và ngăn nắp. Ngoài ra, nó còn giúp giữ dữ liệu PC quan trọng của bạn ở đúng nơi bạn có thể tìm thấy.
Tuy nhiên, một điều mà chúng ta thường quên là ổ cứng không chỉ là chiếc hộp ma thuật nơi các tập tin của chúng ta trôi nổi trong không khí. Chúng là những thiết bị vật lý có đĩa ghi được và mạch điện có các tập tin được ghi từ tính vào chúng. Mặc dù có vẻ như việc xóa một tệp chỉ đơn giản là làm cho nó biến mất nhưng quá trình thực chất quá trình lại phức tạp hơn chúng ta nghĩ.
Xóa file trên máy tính thì file sẽ đi đâu?
Mỗi khi bạn tạo hoặc tải xuống một tệp tin mới trên máy tính của bạn, dữ liệu của tệp tin đó, bao gồm nội dung thực sự của nó và các mục trong hệ thống đăng ký, đều được ghi một cách vật lý vào ổ đĩa cứng của bạn. Điều này là lý do tại sao ổ đĩa của bạn chỉ có một lượng không gian lưu trữ cố định, bởi vì mỗi chút dữ liệu bạn tích luỹ đều cần được ghi một cách vật lý vào chúng. Điều quan trọng về quá trình này là nó không thể được đảo ngược – dữ liệu đã được ghi vào ổ đĩa không thể chỉ đơn giản là “xóa đi”. Vậy điều đó có ý nghĩa gì đối với các tệp tin của bạn?
Khi bạn thả một tệp tin vào thùng rác và sau đó làm trống thùng rác, tệp tin thực tế không bị xóa đi theo nghĩa đen. Thay vào đó, hệ thống đăng ký của tệp tin bị xóa bỏ, khiến nó trở nên vô hình đối với người dùng, đồng thời đánh dấu không gian mà nó đã chiếm trên ổ đĩa để được ghi đè. Về mặt kỹ thuật, tệp tin đó vẫn tồn tại hoàn toàn như ban đầu, và sẽ tiếp tục tồn tại cho đến khi một tệp tin mới được tạo ra hoặc tải xuống và được ghi vào vị trí cũ trên ổ đĩa, khiến tệp tin gốc bị ghi đè. Hãy tưởng tượng như việc đánh dấu một căn nhà để phá hủy – căn nhà vẫn còn đó cho đến khi nó bị phá hủy và một cái gì đó mới được xây dựng ở chỗ trước đây nó đứng.
Tất cả điều này chỉ áp dụng cho ổ đĩa cứng truyền thống. Ổ đĩa thể rắn (SSD) lưu trữ dữ liệu theo cách khác, vì vậy chúng sẽ xóa dữ liệu hoàn toàn khi được yêu cầu làm như vậy.
Tại sao điều này quan trọng
Với mục đích sử dụng máy tính hàng ngày, điều này không có sự khác biệt lớn. Khi bạn xóa một tệp tin, không gian mà nó chiếm trên ổ đĩa được đánh dấu là có sẵn, đó là lý do tại sao không gian trống trên ổ đĩa của bạn tăng lên. Bạn có thể đặt một tệp tin mới vào đó, ngay cả khi dữ liệu vật lý vẫn tồn tại trên ổ đĩa.
Tuy nhiên, thực tế rằng dữ liệu đã bị xóa vẫn còn lại là điều quan trọng cần nhớ từ cả góc độ an toàn và bảo mật. Trong trường hợp đầu tiên, nếu bạn vô tình xóa một tệp tin mà bạn thực sự cần, nó vẫn có thể được khôi phục thông qua việc sử dụng các chương trình đặc biệt. Miễn là không gian đó chưa bị ghi đè bằng các tệp tin mới, một tiện ích phục hồi dữ liệu có thể xây dựng lại đăng ký và khôi phục tệp tin về trạng thái trước đó.
Tuy nhiên, điều này cũng có thể được sử dụng cho những mục đích xấu xấu xa. Nếu một kẻ xấu có quyền truy cập vào máy tính của bạn, họ có thể sử dụng những tiện ích phục hồi dữ liệu tương tự để chiếm thông tin nhạy cảm từ các tệp tin mà bạn nghĩ là đã bị xóa hoàn toàn khỏi máy tính của bạn.
Nói chung, việc đơn giản xóa tệp tin là tốt cho mục đích cơ bản của việc bảo trì máy tính. Tuy nhiên, nếu bạn muốn bảo vệ dữ liệu nhạy cảm, bạn có thể mã hóa nó hoặc sử dụng tiện ích phá hủy dữ liệu để đảm bảo nó không thể khôi phục được.
