Trong giới tiền mã hóa, Pi Network vốn được quảng bá như một nền tảng blockchain phi tập trung với khả năng khai thác trên điện thoại, nhưng những thông tin gần đây lại khiến dư luận băn khoăn về tính phi tập trung của hệ thống này. Đặc biệt, cơ chế xác thực của SuperNode – một thành phần quan trọng trong mạng lưới Pi – đang bị nghi ngờ vẫn nằm trong tầm kiểm soát chặt chẽ của đội ngũ phát triển, hay còn gọi là Pi Core Team (PCT).
SuperNode là gì?
SuperNode là các nút mạng chuyên biệt, được tích hợp trong hệ thống blockchain của Pi Network, chịu trách nhiệm xác thực giao dịch và duy trì trạng thái mới nhất của sổ cái Pi. Theo thông tin từ trang web Pi Network, SuperNode không chỉ thực hiện các chức năng như các Node thông thường mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đạt sự đồng thuận của toàn bộ mạng lưới. Điều này đảm bảo rằng mọi giao dịch được ghi nhận một cách chính xác và bảo mật.
Cơ chế xác thực gây tranh cãi
Một số thành viên chạy Node trên diễn đàn Reddit đã thắc mắc về cơ chế hoạt động của SuperNode, yêu cầu những người có kinh nghiệm chia sẻ cách vận hành và quản lý hệ thống này. Tuy nhiên, phản hồi từ nhóm PCT chỉ tập trung giải thích về vai trò kỹ thuật của SuperNode mà không tiết lộ chi tiết về cách thức người dùng có thể tự vận hành, tạo ra một sự mơ hồ đáng kể.
Ngoài ra, nhiều người chạy Node cho biết trong nhiều tháng qua họ không nhận được Pi thưởng – khoản tăng thêm Pi khi vận hành Node. Điều này càng làm dấy lên nghi ngờ rằng chỉ những người có kết nối nội bộ hoặc trang bị phần cứng cao cấp mới đủ điều kiện tham gia, trái ngược với tuyên bố “tiền số tiếp cận được với mọi người” của Pi Network.
Sự tập trung quyền lực và những chỉ trích từ cộng đồng
Theo các dữ liệu từ PiScan, ban đầu có ba SuperNode do PCT vận hành đặt tại Canada và Phần Lan, nhưng hiện nay số lượng đã tăng lên 42. Tuy nhiên, danh sách này vẫn không được công khai đầy đủ, và các lựa chọn dành cho người chạy Node cũng rất hạn chế. Điều này dẫn đến lo ngại rằng quyền ra quyết định chủ yếu chỉ tập trung vào một nhóm nhỏ người được chọn, khiến toàn bộ hệ thống trở nên tập trung thay vì phi tập trung như quảng cáo.
Theo một số nguồn tin từ CoinPedia, có khoảng 62,8 tỷ Pi đang được lưu trữ trên 6 ví do nhóm PCT kiểm soát, trong khi thêm 20 tỷ Pi nằm trong 1.000 ví “được liên kết” với nhóm này. Điều này cho thấy một nhóm nhỏ có thể đang nắm giữ phần lớn nguồn cung Pi, làm giảm tính phi tập trung của dự án.
Tranh cãi trong giới chuyên gia
Không chỉ người dùng trên diễn đàn Reddit, nhiều chuyên gia tiền mã hóa cũng bày tỏ sự hoài nghi. Justin Bons, nhà sáng lập kiêm CIO của Cyber Capital, thẳng thắn lên tiếng trên mạng xã hội khi gọi Pi Network là “một trò lừa đảo trắng trợn”. Theo ông Bons, mặc dù Pi Network tuyên bố hoạt động phi tập trung, nhưng thực tế hệ thống vẫn do đội ngũ phát triển kiểm soát chặt chẽ, từ cơ chế xác thực đến phát hành token. Ông còn chỉ trích việc “khóa Pi” – cơ chế nhằm tăng tốc khai thác nhưng lại làm giảm tính minh bạch, khiến các nhà đầu tư không được hưởng lợi từ sự phân phối rộng rãi của token.
Cũng có tiếng nói từ các chuyên gia khác cho rằng công nghệ cốt lõi của Pi chỉ đơn giản là sao chép từ Stellar, nhưng lại thiếu sự đổi mới cần thiết để tạo ra một hệ thống thực sự phi tập trung. Nhiều người đặt câu hỏi liệu sự hạn chế trong việc lựa chọn và vận hành SuperNode có phản ánh sự kiểm soát tập trung của PCT hay không.
Dù Pi Network vẫn đang trong quá trình phát triển và thu hút hàng triệu người dùng trên toàn thế giới, cơ chế xác thực và quản lý của SuperNode đang làm dấy lên nhiều nghi ngờ về tính phi tập trung của hệ thống. Trong khi Pi Network tự hào về việc mang đến một giải pháp tiếp cận tiền số cho mọi người, thì các chỉ trích cho rằng nếu chỉ một nhóm nhỏ người kiểm soát hầu hết nguồn cung và quyền ra quyết định, thì hệ thống này chỉ là một “trò lừa đảo” đầu tư theo kiểu tiếp thị đa cấp.
Hiện tại, đội ngũ Pi Network chưa có phản hồi chính thức, nhưng các tranh cãi xung quanh vấn đề này chắc chắn sẽ tiếp tục là chủ đề nóng của cộng đồng blockchain và pháp y số trong thời gian tới.
