Mới đây, Meta – chủ sở hữu hai nền tảng mạng xã hội Facebook và Instagram đã chính thức công bố kế hoạch thu phí người dùng tại Châu Âu. Theo đó để có thể trải nghiệm việc sử dụng nền tảng mà không có quảng cáo người dùng sẽ phải mất một khoảng phí đáng kể lên đến 14 USD/ tháng đối với phiên bản di động và 10,5 USD/ tháng cho bản máy tính.
Không có gì quá ngạc nhiên khi thông tin này trở thành đề tài được bàn tán xôn xao trên khắp các diễn đàn. Nhiều người dùng cảm thấy không vui và bên cạnh đó cũng dấy lên nhiều lo lắng cho các marketer cũng như các doanh nghiệp đang sống dựa vào các nền tảng này. Tuy nhiên có thực sự là việc thu phí người dùng là thông tin tiêu cực hay không hay ngược lại có khi lại là những tín hiệu tích cực mở ra một bước tiến mới?
Xu hướng tất yếu của xã hội
Nhìn lại trong quá khứ thì việc chuyển từ miễn phí sang thu phí để có được trải nghiệm cao hơn không phải là điều gì đó quá mới lạ và Meta cũng không phải công ty duy nhất làm việc này. Thay vào đó hàng loạt các ông lớn khác như Youtube, Netflix,… cũng đã tiến hành từ rất lâu rồi.
Có một sự thật đó là ai cũng thích miễn phí. Tuy nhiên trên đời này thực sự không có cái là miễn phí cả. Các nền tảng mạng xã hội này đã phải đầu tư rất lớn vào đội ngũ nhân sự, liên tục cải tiến để mang đến cho người dùng trải nghiệm nền tảng tối ưu nhất và hiển nhiên đổi lại người dùng cũng sẽ phải trả lại cho họ một doanh thu nhất định từ việc xem các quảng cáo.
Và rồi khi nhà nhà người người đua nhau quảng cáo và người dùng bị dội bởi quá nhiều thông tin quảng cáo một ngày sẽ dần phát sinh thêm những nhu cầu muốn được trải nghiệm tốt hơn. Chẳng hạn như không phải xem quảng cáo nữa. Vậy thì các doanh nghiệp mạng xã hội sẽ bị hụt một lượng doanh thu lớn và họ cần phải có hoạt động kinh doanh khác để bù đắp. Việc cung cấp gói dịch vụ có phí để không phải xem quảng cáo ra đời như là một nhu cầu tất yếu.
Xét ở góc độ kinh tế, doanh nghiệp cần phải có doanh thu lợi nhuận để tiến hành tái đầu tư cho sản phẩm, việc thu phí sẽ giúp các nền tảng mạng xã hội có thể tiếp tục phát triển và mang đến nhiều trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Người dùng sẽ được gì? Tiếp tục được sử dụng nền tảng với nhiều tính năng mới đó là cái lợi. Tuy nhiên một câu hỏi đặt ra là liệu đây có phải là nước đi quá mạo hiểm hay không. Nếu như người dùng quay lưng lại với các nền tảng mạng xã hội này thì như thế nào?
Nước đi chiến lược
Thực tế thì người dùng bao gồm rất nhiều phân khúc và mỗi phân khúc đều có những thói quen, hành vi và mong muốn trải nghiệm nền tảng khác nhau. Chính vì thế mà chắc chắn một điều rằng kể cả khi Meta có triển khai gói dịch vụ này tại Việt Nam đi nữa thì hoặc ở bất kỳ đâu thì cũng không thể nào cùng một lúc toàn bộ tất cả các khách hàng đều sẽ bỏ tiền ra để không phải xem quảng cáo nữa.
Thay vào đó họ vẫn sẽ chọn miễn phí và xem quảng cáo, tỷ lệ này chắc chắn vẫn sẽ chiếm đại đa số. Do đó các marketer cũng không cần phải quá lo lắng về việc sụt giảm người dùng ảnh hưởng đến việc kinh doanh.
Quan trọng là chi phí để có thể sở hữu trải nghiệm này của Meta khá cao, gần 300.000/ tháng đó là một rào cản đối với người dùng. Trừ khi họ mang đến những giá trị cao hơn nữa bằng không thì tỷ lệ mua gói dịch vụ cũng sẽ cực kỳ hạn chế. Và thực tế thì lợi nhuận doanh thu từ việc bán gói dịch vụ thu phí này cũng không phải là một trọng tâm của các nền tảng mạng xã hội này.
Từ lâu việc các nền tảng bị lên án khi cố ý sử dụng dữ liệu của khách hàng để hướng quảng cáo và bị dính vào nhiều vụ kiện tụng. Việc đưa ra gói dịch vụ cho khách hàng chọn lựa là ý tưởng vô cùng khôn ngoan. Nếu muốn có trải nghiệm cao hơn thì bỏ tiền, còn không thì cứ y như cũ thôi coi quảng cáo không sao cả nhưng đó là khách hàng lựa chọn, một sự đồng thuận thay vì bị ép như trước.
Đó là đối với trường hợp Meta thì thôi. Còn với những nền tảng khác cũng thu phí gần đây thì sao, điển hình như mạng xã hội X (Tên trước đây là Twitter).
Nếu với Meta thì có lẽ những vụ kiện tụng nhờ việc này có thể giảm bớt thì ngược với Twitter thì lại là vấn đề sống còn liên quan đến doanh số.
Vào tháng 7-2023, tỷ phú Elon Musk cho biết công ty gặp khó khăn về tài chính do doanh số quảng cáo giảm 50%. Việc cung cấp nhiều cấp độ trả phí có thể là cách nền tảng X chuyển những người dùng còn do dự thành khách hàng trả phí.
Vị tỷ phú Elon Musk cũng có kế hoạch ra mắt 3 gói dịch vụ thu phí mới dành cho người dùng, gồm cơ bản (basic), tiêu chuẩn (standard) và gia tăng (plus). Cụ thể, người dùng gói cơ bản phải tiếp nhận số lượng quảng cáo tương tự tài khoản miễn phí hiện nay, người dùng gói tiêu chuẩn chỉ nhìn thấy 1/2 số lượng đó, còn người dùng gói cao cấp nhất sẽ không thấy quảng cáo nữa.
Việc thu phí người dùng để sử dụng nền tảng có trải nghiệm tốt hơn bên cạnh giúp cho nền tảng mạng xã hội bù đắp doanh thu còn giúp lọc khách hàng từ đó nền tảng sẽ phát triển thêm các sản phẩm trả phí đặc biệt cho nhóm khách hàng này. Và nó sẽ là một bước tiến mới giúp các nền tảng mạng xã hội có tiền đề để phát triển mạnh hơn cho các sản phẩm dự án công nghệ trong tương lai.
Quay trở lại vấn đề, nếu như lỡ Meta triển khai gói dịch vụ này tathị trường Việt Nam liệu có ảnh hưởng nghiêm trọng đáng kể đến các Marketer hay không?
Câu trả lời là đừng quá lo lắng. Căn bản thì thói quen hành vi người dùng tại Việt Nam khác khá nhiều so với thị trường quốc tế. Trong khi tại Mỹ, Châu Âu việc mua các sản phẩm công nghệ và trả phí để xem các bài báo độc quyền đã dần trở thành một thói quen thì tại Việt Nam người dùng vẫn chưa hình thành được thói quen này, hầu hết vẫn thích miễn phí.
Mặc dù với những nền tảng giải trí đặc thù như Netflix xem phim có bản quyền đã bắt đầu hình thành và phát triển thì mạng xã hội vẫn là một cái gì đó ăn sâu vào tiềm thức là miễn phí Sẽ không quá nhiều khách hàng sẵn sàng bỏ 300.000/ tháng chỉ để không xem quảng cáo. Do đó nếu có triển khai gói dịch vụ đi nữa thì cũng chưa chắc sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng gì đến việc kinh doanh trên nền tảng này.Đây là quan điểm cá nhân của người viết, bạn nghĩ sao về quan điểm này, có thể chia sẻ thêm với Shortlink và gửi về qua email nhé.
